پهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان
گلچین اخبار بلوچستان . آخرین خبرها و مقالاتپهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان
گلچین اخبار بلوچستان . آخرین خبرها و مقالاتنقش گیلگمش دراسپیدژ
نقش گیلگمش دراسپیدژ
باستان‌شناسان، ظرفی سفالی متعلق به 4000سال پیش را که نقش اسطوره «گیلگمش»، یعنی قدیمی‌ترین اسطوره جهان که در بینالنهرین یا در غربی‌ترین نقطه ایران شکل گرفته است، در محوطه باستانی اسپیدژ در بلوچستان و در شرقی‌ترین نقطه کشور کشف کردند. تا پایان کاوش‌ها در محوطه اسپیدژ باستان‌شناسان موفق به کشف بیش از 9000 قطعه سفال کامل و شکسته شدند. گیلگمش روی یکی از اشیا یافت شده از این محوطه نقش شده است. مطالعات روی این ظروف سفالی هم‌چنان ادامه دارد.
«محمد حیدری» باستان‌شناس و سرپرست هیات کاوش در محوطه‌ی پیش از تاریخ «اسپیدژ» گفت: «به نظر می‌سد نقش گیلگمش روی این ظرف سفالی، بدوی‌تر از طرح گیل‌گمشی است که در تمدن بینالنهرین [میان رودان] یافت شده است.»
این ادعا هنوز در حد یک نظریه مطرح شده و مطالعات روی این نقش، هم‌چنان ادامه دارد. حیدری گفت: «ما تحقیقات خود را در ابعاد گسترده‌‌ای، روی این شیء باستانی آغاز کرده‌ایم تا بتوانیم فاصله‌ی زمانی این دو نقش، یعنی نقش میان رودان و نقش پهلوان اسپیدژ را کشف و شناسایی کنیم.»
به گفته‌ی این کارشناس، روی این سفال آجری رنگ، نقش پهلوان گیلگمش دیده می‌شود که با یک دست، بزی را بالا برده و قدرت‌نمایی می‌کند. اندام ورزیده او همانند گیلگمش تمدن میان رودان است. در گیلگمش بینالنهرین، پهلوان را می‌بینیم که با یک دست، یک شیر را به هوا بلند کرده است. نکته جالب توجه این‌جاست که بینی گیلگمش اسپیدژ کاملاً عقابی و اغراق شده، طراحی شده است. همین تفاوت، انجام تحقیقات مفصل را ضروری می‌کند.
شواهد نشان می‌دهد که طراحی پهلوان اسپیدژ، بدوی‌تر و ابتدایی‌تر از گیلگمش یافت شده در بینالنهرین است. آرایش موهای مجعد پهلوان بینالنهرین در این نقش دیده نمی‌شود و همه چیز از نقش بز تا شیر و سایر ویژگی‌ها، بسیار ساده‌تر از نوع طراحی در نقش میان رودان به نظر می‌رسد. تلاش برای یافتن نقوش دیگر درباره‌ی این پهلوان اسپیدژ ادامه دارد.
کاوش‌گران، اسطوره‌ی حماسی «گیلگمش» که پادشاهی نیمه انسان و نیمه خدا بوده است را قدیمی‌ترین اسطوره بشری می‌دانند. این اسطوره درتمدن باستان میان رودان شکل گرفته و تاکنون محققان، اسطوره‌ای از گیلگمش قدیمی‌تر نیافته‌اند. گورستان باستانی اسپیدژ که یکی از شاهکارهای بشری در هزاره دوم و سوم پیش از میلاد به شمار می‌رود، در چند کیلومتری بزمان از توابع ایرانشهر واقع و اسپیدژ در دامنه رشته کوه تفتان واقع است
این محوطه، با تمدن باستانی «جیرفت» در یک دوره بوده و شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهد که این محوطه با تمدن جیرفت ارتباط مستقیم داشته و تجارت و مراودات فرهنگی بین این دو منطقه کاملاً جریان داشته است.
گیلگمش داستان حماسی پادشاه اوروک است که به دلیل اعمال ویژه‌اش، تا به امروز برای جهانیان باقی مانده است. او پادشاه بزرگ و قدرتمندی بود که دور شهر دیوار عظیمی کشید تا از گزند در امان باشد .داستانهای سفرهای گیل گمش به نقاط دور دست خمیر مایه افسانه های بسیاری در بین النهرین باستان است گیل گمش در یکی از سفرهایش به جهان زیرین رفت تا انکیدو موجود نیمه انسانی ونیمه خدایی که در جهان زیرین گیر افتاده بود نجات دهد.
