پهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان

گلچین اخبار بلوچستان . آخرین خبرها و مقالات

پهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان

گلچین اخبار بلوچستان . آخرین خبرها و مقالات

بلوچ زالبول ، مات ،گهار و جنکان ءَ مبارک بات !

 8 مارچ

                                   جنینانی جهانی روچ
                    بلوچ زالبول ، مات ،گهار و جنکان ءَ مبارک بات !

     8 مارچ هما روچ انت که جهان ءِ جنین آدم وتی نام ءَ ، جهان ءَ مَـنّـائـیـنـتـگ و وتیگ
کتگ ، و هر سال ءَ همے روچ ءَ وتی هوری و یکجاهی و وتی لوٹـانی جار ءَ یکیں گـُٹ و
یکیں زبان ءَ جهان ءِ مردماں گوئشیت . همے روچ ءَ وتی جـژن و وتی شاده ءِ روچ  جوڑ
کنت . وتی شهید بیتگیں و هستیں جهدکاراں ساڑائیت و گیر کاریت . ما همے نیکیں و
مبارکیں روچ ءَ وتی راج ءِ جنین آدماں چه دل ءِ جهلانکیاں مبارکبات گوئشیں و امیت انت که
مئی راج ءِ جنین آدم هم ، هو و یکجاه په جَور و نوشیں ظلمانی گار بیگ و وتی جند ءِ
حقانی دست آرگ ءَ یک گـُٹ و یک توار به بنت .

                                          سوبیں بات جنین آدمانی انسانی واهگاں !

                                                    
      « پــَـهــــره » 

 

نقش اینترنت در جامعه بلوچستان

نقش اینترنت در جامعه بلوچستان

یکشنبه 8 اسفند ماه سال 1389

 

 

«ما باید خود را با مشعل عقل بیفروزیم
    تا کسانی که در ظلمت جهل اند ما را
       ببینند. ما باید به همه چیز از روی
        درستی و راستی جواب دهیم.
          باید به تمام حقیقت و به
             تمام دروغ پی برد.»
        

                             ماکسیم گورگی  

 

نقش اینترنت در جامعه بلوچستان  

پهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان :در دنیایی که هر روز بیش از پیش، ارتباط افراد در فضای مجازی شکل می‌گیرد، بی‌شک امکان دسترسی به تکنولوژی برای ادامه چنین حیاتی، اجتناب ‌ناپذیر خواهد بود.نقش اینتر نت در دنیای امروز بر هیچ کسی پوشیده نیست. امروزه در هرکجا از این دنیای بزرگ که باشیم با استفاده از اینتر نت می توانیم بخشی از نیازهای خودرا رفع کنیم . در کشورهای پیشرفته که سابقه بیشتری در استفاده از اینترنت دارند وسرمایه گذاری بیشتری در این بخش انجام داده اند به همان نسبت نیز استفاده بیشتری از اینترنت می کنند. در کشور ما نیز اینترنت دیگر جزیی از زندگی روزمره شده است. از ثبت نام کنکور ، کارت سوخت  ونظایر آن گرفته تا مرور اخبار روزانه و چک کردن حساب بانکی واخذ صورتحساب و انجام عملیات بانکی و ارسال ودریافت نامه های الکترونیکی و... همه فقط از طریق اینترنت امکان پذیر می باشد.

 

ادامه مطلب ...

خانه نویی پدر

 سروده شاعر بلوچ نسرین بهجتی
 

 دلم گرفته بود ... شماره گرفتم نام بی بی شاه پری...  شاه پریان

مادرم را ... با کد خانه پدری و باغچه ای که طعم دستهای مادرم را میداد

باید از مادر می پرسیدم که برای مراسم سالمرگ پدر میکادو ببرم یا  فقط

گوش ماهی ؟ و برای همسایه محبوبش خانم سلمانزاده شیرینی بیاورم

یا کیک دستپخت خودم را ... تا دوباره پای تلفن لوسم کند ....... 

ادامه مطلب ...

سرانه مطالعه تنها شش دقیقه

 سرانه مطالعه تنها شش دقیقه

 پهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان- مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان مدعی شد: سرانه مطالعه در این استان فقط شش دقیقه است. 

به گزارش روز یکشنبه ایرنا به نقل از روابط عمومی استانداری سیستان و بلوچستان ، 'نورالله برشان' در نشستی با اعضای انجمن کتابخانه های عمومی استان گفت: این رقم در کشور 76 دقیقه است و باید با راهکارهای مناسب توسعه کتابخانه ها و فرهنگ کتابخوانی را در این منطقه نهادینه کرد.

ادامه مطلب ...

تا کی باید در مقابل گرا یش جوانان به مواد مخدر بی تفاوت بود!؟

تا کی باید در مقابل گرا یش جوانان به مواد مخدر بی تفاوت بود!؟

یکی از مشکلات بزرگی که سالهاست در منطقه حضور داشته و امروز  باعث نگرانی بسیاری از خانواده ها شده اعتیاد و خطر گرایش فرزندان و اعضای خانواده شان به مواد مخدر است . آخرین آمارهای رسمی ارائه شده که در سال 86  توسط دکتر حسن رفیعی ، رئیس مرکز تحقیقات سو مصرف و وابستگی به مواد مخدر «موسسه داریوش» و یکی از مجریان طرح ارزیابی وضعیت اعتیاد در کشور منشتر شده است حاکی از جمعیت یک میلیون 700 هزار نفری معتادان در کشور دارد، البته در اینکه این آمار چقدر صحیح است و چقدر باید به آن استناد کرد جای تأمل و تفکر دارد چون بسیاری از معتادان یا به صورت مخفیانه اقدام به مصرف مواد مخدر می کنند و یا هیچ وقت به مراکز بازپروری و دیگر مراکز مربوطه مراجعه نمی کنند تا آماری از آنها در جایی ثبت شود.

 

 

ادامه مطلب ...

بخش دشتیاری و ارتقای آن به شهرستان

 خبر روز: بخش دشتیاری و ارتقای آن به شهرستان

روزدرآ (روچ درآتک) :مردم گسترده ترین بخش استان خواستار ارتقای آن به شهرستان شدند

مردم بخش دشتیاری از توابع شهرستان چابهار در سیستان و بلوچستان با اشاره به گستردگی،توانمندیها و پتانسیل های موجود در این بخش خواستار ارتقاء آن به شهرستان شدند.

ادامه مطلب ...

تپاکی

تپاکی
زان ئـــے که تپاکی ء ا-  اے گژن بدیں سوچ ایت
مهرانی تمندان ءا - گوں همدگر ءا  دوچ ایت
مهرانی برانز چست بنت چو آچ شلام کش انت
بـــے تاکتیں جانان ءا - زورے دگر ءا  کوچ ایت

ادامه مطلب ...

گلیں راج ءِ چم ءُ پونزیں

 

سید ظهورشاه هاشمی
گلیں راج ءِ چم ءُ پونزیں
گِهیں ملک ءِ ماه و روچیں
مئے سر په ٹهل بُرز انت
که درآتکگیں بلوچیں

ادامه مطلب ...

دَســــتـــــــونـــــک

 

دَســــتـــــــونـــــک

سید ظهورشاه هاشمی
بــیــا  پـَــدا  شـتــکیں  تلارانی  دلاں  دِرّاں  کنیں
گـــران بـھـائـیـں دوسـتـی ءُ مھر ءَ پدا ارزاں کنیں
تــئــی دوئیں گالاں  مئی  ناسرپدیں دل گونجتگ
بـــیـــا  پــــدا  گالانی   ربّـــالو  زری  نــوداں کنیں

ادامه مطلب ...

پـــــیـــــــــــداک اِنت

 

پـــــیـــــــــــداک اِنت
سید ظهورشاه هاشمی
بـــے بـــهـــاریں بهـار پــیـــداک اِنت
 بـــے کــــراریں کـــرار پــیـــداک اِنت
ڈاه دیــــاں کــور ءَ داشتگیں مرداں
وهــد ءِ تــوپـّانیں هار پــیـــداک اِنت

هُشکیں دستاں گوں باریں ارماناں
کاســــــــد ءِ راهـــوار پــیـــداک اِنت
کنت بــے جُست ءَ ملکموت ءِ میار
گِـــیــنــگریں بـے میار پــیـــداک اِنت
داشتگ اَنت پرچا وهدءَتْرندیں رواج
کــئــی وَشّیـں توار پــیـــداک اِنت ؟
بار ءُ سربار اِش کـیــگد ءِ زهیر اَنت
اُشـــتــــرانی کـــتـــار پــیـــداک اِنت
کـَے بدنت «هانُل»ءَ« سید » هالے
کــــه تــئـی اُمّیت وار پــیـــداک اِنت


                                    ************

بی توارین بیگاه

Sea and Storm - Point Lobos, California by PatrickSmithPhotography.

بی توارین بیگاه 

 سید هاشمی

زانان سیه مارِی مرگ تریاک اِنت...

بلَی واهگ چه درستان نازاک اِنت

پلّ و ورنائی هر دو بی آسر ...

پُلّین ورنائییا گروناک اِنت ...

ادامه مطلب ...

سید ظهور شاه هاشمی

 زبان وادبیات بلوچی :سید ظهور شاه هاشمی او در ۲۱ آوریل ۱۹۲۷ در گوادر چشم به جهان گشود و در ۴ مارس ۱۹۷۸ در کراچی از دنیا رفت. اگر در آینه زبان و ادب بلوچی به زندگی سید هاشمی نظر بیاندازیم متوجه می شویم که از ۵۲ سال زندگی او ۲۵ سال را نمی توانیم در نظر بگیریم چرا که تا سن بیست و پنج سالگی او با کاروان زبان و ادب بلوچی همراه نیست. البته این بدان معنا نیست که تلاش و کوشش او در طول این مدت برای اقوام بیگانه بوده است.

ادامه مطلب ...

زیبایی دوچندان سواحل کنارک با وجود پرندگان مهاجر

 زیبایی دوچندان سواحل کنارک با وجود پرندگان مهاجر

صدای پرندگان مهاجر در هیاهوی سواحل نیلگون کنارک تصویری از طبیعت زیبا در مقابل چشمان هر بیننده خلق می کند. اب وهوای بسیار دلنشین این منطقه در فصل سرما پرندگان مهاجر زیادی را به خود جلب می کند.این پرندگان مهاجر ازگونه های مختلف باکلان /کاکایی /پرستوهای دریایی واب چلیک است که تافروردین ماه در این منطقه به چشم می خورد .رییس اداره حفاظت محیط زیست کنارک گفت این پرندگان هنگام مهاجرت از عرض های شمالی زمین به عرض های جنوبی وهمچنین هنگام برگشت به عرض های شمالی مدتی را برای تجدید وتقویت قوا با استفاده از منابع غنی ابی وغذایی موجود در سواحل جنوبی استان می مانند

گر چه گلچین نگذارد که گلی باز شود

خسرو عزیز !

   با سلام و خسته نباشید ! برایت موفقیت ارزو میکنم .

گر چه گلچین نگذارد که گلی باز شود

                              تو گلی باش تاکه دلی شاد شود .

                                               بلوچ
  

 بلوچ نازنین

سرمایه آدمی یک نفس است و آن یک نفس برای هم نفس است گر نفسی با نفسی هم نفس است آن یک نفس برای یک عمر بس است.   

خطاب به گلچین نازنین:

آنگاه که غرور کسی را له می کنی، آنگاه که کاخ آرزوهای کسی را ویران می کنی، آنگاه که شمع امید کسی را خاموش می کنی، آنگاه که بنده ای را نادیده می انگاری ، آنگاه که حتی گوشت را می بندی تا صدای خرد شدن غرورش را نشنوی، آنگاه که خدا را می بینی و بنده خدا را نادیده می گیری ، می خواهم بدانم،دستانت را بسوی کدام آسمان دراز می کنی تا برای خوشبختی خودت دعا کنی؟

خسرو ملازهی

سڑ انت هم کنٹ هم بنداں و زندان

سڑ انت هم کنٹ  هم بنداں و زندان
نه زور ء باج بر انت هر دؤر ء  رنداں
درآمد و نے وتیگ ء سک ء ا  وش بو
که رنج ء رند پد   ء من رنج گنداں
کشارے که مه بیت ئی آسرات کد

ادامه مطلب ...

مرچی ئیں زهگ

عطاشات محمد اسحاق

                                       مرچی ئیں زهگ

مرچی ئیں زهگ
پــِس باندات ءِ
عاقبت اوستانی استارئے
روشنا ، تو ، چو ماهکان بات ئے
آسمان ءِ زر ءَ سَداں اِستال
گوهریں درفشناکی ءَ درنزیت

ادامه مطلب ...

گم کن

گم کن  

عابد آسکانی

او کپوت سبزیں کوکواں کم کن
ساهتے ساسار ءُ دمی دم کن
جیڑگءَ زردءِ ٹپ نه بنت درماں
مارا دردانی دوستءُ مهرم کن
تیوکءُ تهنا ءَ ترا نیلاں

ادامه مطلب ...

خانم سیما سردار زهی

  تک کوه نیوز  :خانم سیما   سردار زهی هنر مند نقاشی است که قریب چهار سال است نامی آشنا در عرصه هنر نقاشی پیدا کرده است.او اولین هنر مند زنی است که با جان ودل  این شاخه هنری را پذیرفت وخستگی ناپذیر با تمام مشکلاتی که داشت روی به این هنر نهاد وتوانست از تجربه استاد یادگار زاده پیشرفت چشمگیری داشته باشد طوری که او توانست در آغاز کار هنری اش موفقیت های  فراوانی کسب کند.اوتوانست در یکی دوسال اخیر واقعا هنر ش را  به همه نشان دهد وثابت کند که زنان بلوچ مشتاق به هنر توانایی هنر آفرینی را دارند واو یکی از آنها است.
ادامه مطلب ...

من یک زنم. یک شیر زن بلوچ - داستان

 

 من یک زنم. یک شیر زن بلوچ - داستان 

ستاره.تهران

تصمیم خود را گرفته بودم....

زیر لب زمزمه میکردم:

 اومریم او دیدگ بداران من توارا...پیتان هلو هلو کنان گندان نگارا....

به زبان بلوچی است. به زبان خودم. زبان من. یک زن بلوچ

ادامه مطلب ...

منشأ زنانه سفالگری 2


 

 سفال و سفالگری
برخی از باستان شناسان و انسان شناسان معتقدند که زنان نخستین سازندگان ظروف اعم از گلین یا سفالین هستند و تهیه ظروف در زمانی دورتر از دوران کشاورزی انجام گرفته است. اما در دوره تولید خوراک با روش کشاورزی، نیاز به حفظ و نگهداری دانه های غذایی، ضرورت ساخت و پرداخت ظروف به صورت یک نیاز اجتماعی درآمده است و زنان به دلیل همان مسئولیت همیشگی سرپرستی و تغذیه نابالغین، این نیاز را بیشتر احساس کرده و با بالا بردن کیفیت و افزایش کمیت ظروف، به آن پاسخ گفته اند. استقرار دایمی در کنار مزارع کشت شده در تکامل هنر و فن ساختن ظروف نقشی اساسی داشته است.

ادامه مطلب ...

نقاش چیره‌دست زندگی زنان مناطق محروم بلوچستان

نگاهی به وضعیت زنان در نقاط حاشیه‌ای زاهدان فقر 

 ؛ نقاش چیره‌دست زندگی زنان مناطق محروم  بلوچستان

صدایی می‌شنوم ا‌نگار کسی مرا می‌خواند، راه دوری نمی‌رویم، چند کیلومتر آن طرف‌تر از خانه ما درست در حاشیه شهر که فاصله چندانی با ما ندارد، فقر نقاش چیره‌دست زندگی زنان مناطق محروم شده است.

رهشون :فقر نقاش چیره‌دست مناطق محروم است که رنگ و بویی دگر به آن داده و بر همه چیز دور و برش رنگ فقر پاشیده است و مسائل‌ رفاهی تا آموزشی همگی زیر چتر این نقاش تغییر رنگ داده‌اند.

ادامه مطلب ...

اینجا پر از مردهای چند زنه است

گفتگو با یک مرد دو زنه
اینجا پر از مردهای چند زنه است  

ترانه بنی یعقوب*:

پهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان -دو ماه و نیم از ازدواج دوم حمید مرد 35 ساله بلوچ می گذرد . مردی که پس از ده سال زندگی مشترک تصمیم به ازدواج دوباره گرفته است . حمید و دو همسرش در منطقه شیرآباد زاهدان زندگی می کنند منطقه ای که در ان چند همسری به شدت رواج دارد . هر بار از حمید می پرسم که ایا می توانم با همسرش صحبت کنم بی درنگ پاسخ می گوید :"همسرم الان اینجا نیست در زابل است." یکی از دوستان حمید که همراهی مان می کند توضیح می دهد ": منظورش همسردومش است وقتی از او می پرسید همسرش حتی یک بار هم به یاد همسر اولش نمی افتد ."با حمید صحبت می کنیم بدون انکه همسرانش را ببینیم .

ادامه مطلب ...

صنعت سوزن دوزی بلوچی و نمونه های تصویری آن

پهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان :مقدمه ـ هنرهای دستی تجلی زیبایهایی نشاًت گرفته از ذوق وسلیقه مردمان هردیاری نشاندهنده توجه آنان به پیرامون هزاررنگ ودنیای اطرافشان می باشد . که گاهی سرخوردگیهای روزنده ، گاهی سرخوشیهای حال وگذشه را با آفرینش آثارجاودانی به نمایش گذاشته اند . هنرسوزندوزی نیز ازاین هنرها جدانیست وشاید جنبه بدتری آن عمومیت یافتن است که هرزن ودختری درمنطقه دستی دراین هنردارد . اما آنچه که دراین میان حائز اهمیت است جنبه اقتصادی و اشتغالزائی وهمچنین منبع درآمدی برای خانواده ها می باشد این مقاله نگاهی دارد به نوع فعالیت سوزندوزان بلوچ وآثار مرتبط به آن.

ادامه مطلب ...

بلوچ جنین زهگ و جنین آدماں ، مبارک بات!

Under the Abaya by Noora.S  

 

 

مارچ ءِ هشتمی روچ (جنینانی جهانی روچ)
                        ###########################           

                  بلوچ جنین زهگ و جنین آدماں ، مبارک بات!
نود انت بهار ءِ موسم ، رنگانی کشت و کار
پلانى زیب و رنگ ءَ ،سیریگ بیت بهار
بیا بیا که ترڈ و ناز انت ، آسکاں هم هزار
پلیں په ماهل ءِ زات ،مات و جن و گهار

بیا بیا که عید انت مرچی، کلیں جهان ءِ زال
دیوان کتگ هزاراں ، دیوان ءِ گپ و گال
شیریں زال و بول انت ، پوه انت و جهدکار
بے دَروَر انت ماں جهد ءَ، داتگ جهان ءَ هال

ادامه مطلب ...

نگاهی اجمالی بر وضیعیت زنان بلوچ در بلوچستان

 

نگاهی اجمالی بر وضیعیت زنان بلوچ در بلوچستان

پهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان :همانطور که میدانیم 8 مارس در سال 1913 میلادی به پاس زحمات و مبارزات فراوان زنان نساج در آمریکا روز زن نامیده شد وبعد در اروپا و سراسر دنیا این روز به رسمیت شناخته شد و این روز بزرگ را به تمامی زنان دنیا و به خصوص زنان ستمدیده بلوچ تبریک میگویم؛وضیعیت زنان بخصوص زنان بلوچ با وضعیت زنان که در اروپا زندگی میکنند کاملا فرق دارد و اصلا قابل مقا یسه نیست؛چون زنان در بلوچستان از امکانات رفاهی بسیار کمی برخوردارند.

ادامه مطلب ...

زن بلوچ در ادبیات شفاهی

 

زن بلوچ در ادبیات شفاهی
رستم کریمی بلوچ
پهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان :در بین جمع زنان دلش را تسکین می داد. و تمام اشعار مخصوص به موتک را سینه به سینه به امروز رسانده است.
زن بلوچ در پرورش فرزندان دلاور و قهرمان در مبارزه با ستمگران و اشغالگران بسیار نقش داشته است بدین صورت که با خواندن اشعار حماسی برای فرزند او را به زنگ با ستمگران و مانند مادر میرکمبر که فرزند تازه دامادش را به جنگ ستمگری که به منطقه شان حمله کرده است با اشعار حماسی اش فرا می خواند. و او نیز ستمگر را از منطقه بیرون می کند و خود شهید می شود و مادر با افتخار فرزندش را به خاک می سپارد در رساندن ضرب المثل ها به این نسل زن بلوچ نقشی کمتر از مرد بلوچ نداشته است و آن حفظ ضرب المثل های بسیار در هر زمینه بوده است و می گویند رابعه خضداری(خضدار در پاکستان است) اولین زن پارسی گوی بلوچ که همزمان با رودکی می زیسته است.

ادامه مطلب ...

( سید ءِ شکلیں ارواه ءَ دزبندی ءَ گوں )

مراد ساحر

( سید ءِ  شکلیں  ارواه ءَ  دزبندی ءَ  گوں  )

کمان میان په کهیبـے کاشیں  ملگوراں  که گواپین ایت
تمردانی دلاں  سِنگیں  چو برپ کنت و آپین ایت
مه بئـے ورنایی ِء سارتیں  سباهانی گل ءَ ایمن
بگر زند ءِ انان ءَ مرک ءِ چیریں  تلک ءَ سراپین ایت

بزاں  داں زندگ انت آ تلوس ایت په وشدلیں  ساعتـے
اگاں  په مپت و ناهودگ دل ءَ کسی ئیگ ناپین ایت
اے شر و گندگی اصل ءَ کن انت گوں  نیت ءَ سیادی
به بیت کُ ٹ زرگر ءِ دل تنگو ءَ  پاکیں  اِلاپین ایت
نزاناں  که کجا چیر انت امیتانی گلیں  باندات !
من ءَ انگر کتگ رنجاں  ابیتکی پاداں  تراپین ایت
من جزماں  الم ءَ شنز ایت روچـے ترانگانی نود !
گمانی سِل و لیگاریں  زران ءَ پشلاپین ایت
کج انت آ ماه ءِ دَرور گرمیں امبازاں  به گیپت«ساحر»
زمستان ءَ ترا ماں  بُن تلاں  بنیڈ ءِ به واپین ایت

                                          *  *  * 

پهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان

گورناک

 

گورناک

( پٹے ارس گورناک ءِ لپاشتگیں کَلگ ءِ نام ءَ )
سالاں جَکِت ئے ماں گوات و لوڑ
             سالاں کوه بُناں تو داشتگ اَت 
                               نهال جَتَگ
سالاں گئوش و « گونو»انی شاهدی تئے
گوریچ ساه سوچیں سَد شُتَگ چه تئی گوئرا
آهاڑ ؛  هزار لوار

ادامه مطلب ...

پیغام مدیر :

 فونت زیبا سازفونت زیبا سازفونت زیبا سازفونت زیبا سازفونت زیبا ساز 

 

ولتر : هیچ چیز مانند تعلیم و تربیت آزاد کننده نیست ، ملتی که شروع به تفکر کرد ، نمی توان متوقفش کرد

با سلام به شما دوستان گرامی.

حتماً مایلید بدانید: چرا من به فکر تإسیس وبلاگ دوم افتادم. 

وبلاگ  بهترین روش برای بیان اندیشه های خود به تمامی افراد و  استفاده از نظرات آنان است . در واقع وبلاگ بهترین مکانی است که انسان می تواند با استفاده از آن به هدف های متعدد خود دست یابد : می تواند اندیشه های خود را در باره موضوع های مختلف بیان کند

 این وبلاگ به هیچ حزب یا گروه سیاسی تعلق ندارد. و هدف اصلی آن معرفی بلوچستان  می‌باشد.مطالب ذکر شده از کتب،مجلات،وب سایتها و....باذکر منبع مورد استفاده درج شده اند.از دوستان عزیزی که علاقه مند به اضافه کردن مطلب دراین زمینه هستند،خواهشمندم که منبع مورد استفاده را حتما ذکر نمایند.البته شما می توانید اطلاعات سودمند دیگری را نیز در این وبلاگ بیابید. امیدوارم ما را از نظرات سازنده خود محروم نسازید. با تشکر فراوانخسرو ملازهی

گیلان خواستگاه کوچ و بلوچ

 پهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان :گیلان خواستگاه کوچ و بلوچ: بلوچ ها و کوچ ها چگونه در کوهستان های کرمان پدیدار شدند؟ در فتوح البلدان بلاذری و تاریخ طبری که در سده های دوم و سوم نگاشته شده اند به هنگام نگاشتن رویدادهای کرمان یادی از کوچ و بلوچ ها نمی رود. پس بی گمان آنان در آن زمان در کرمان نمی زیسته اند. کجا بوده اند؟ برخی در این تلاشند که آنان را باشندة شمال خاوری ایران در مرز شمالی خراسان بدانند و می گویند که آنان در برابر تازش هیاطله از سرزمین و زیستگاه خود گریخته و رو به جنوب نهاده اند و با تازش مغولان و تیمور به بلوچستان امروز آمده اند، که نمی تواند راستینه ای در تاریخ باشد. بی گمان راه کوچ آنان از شمال باختری ایران به جنوب خاوری بوده است.

ادامه مطلب ...

قلعه تیس(پرتغالیها)

tis 259x320 قلعه تیس(پرتغالیها)

 قلعه تیس(پرتغالیها)

پهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان :قلعه تیس یا قلعه پرتغالی ها بر فراز تپه ای مشرف به جاده چابهار- تیس و در 5 کیلومتری شهر چابهار قرار دارد.این قلعه به ابعاد 54×26 متر ساخته شده است. عرض ساختمان بر پهنه دماغه‏اى که پانصد متر از آبخوردریا فاصله دارد در قسمت انتهایى دماغه واقع است. در قسمت شمال شرقى درب ورودى اصلى قرار دارد و داراى هشتى وسیعى است .

ادامه مطلب ...

سیدگنج(فرهنگ لغت بلوچی)

سیدگنج(فرهنگ لغت بلوچی)

غزل

غزل

په هوشاماں ترهیت ، بشّامیں زرد ءِ غم جتیں بولان
کپنت بیر و سرپنت دمبال ، و سبزیت سرمگیں بولان
سگار ءِ هون چکیں زه بیت که لـعـلـیـں رکّ ، مانا یـک
ببیت کاڑ ءِ که ڈیه ءِ غم ، گشاں مـا سـرجمیں بولان
زمین جـنـب ءِ هُدا بُند انت ، چو سالی ٹـَپّی ءَ نالیت
بـنـی آدم گُـش ئـــے ، زوراکیانی ، بے وسیـں بولان
کـپـنـت واهــگ دل ءِ پــٹّ ءَ چو تـُنـّاپیں ڈگار ءَ ترمپ
منی هـُشکاوگیں زرد انت ، منی هشکاوگیں بولان
رگام آهتنت،شُتنت ، عهدی نه آهتنت نوبت و باری
وداری کــد ، دل ءِ ره سر ، کـــدی دلمانگیـــں بولان
وفــا یــک ، مهر یــک ، ارمانی ئــیــں دل و منزل یـک
پـــه تــو بـَمـپـور بات آبات و په من مـحـرمــیــں بولان

عطاشات محمد اسحاق

( سید ءِ شکلیں ارواه ءَ دزبندی ءَ گوں )

مراد ساحر
( سید ءِ  شکلیں  ارواه ءَ  دزبندی ءَ  گوں  )
کمان میان په کهیبـے کاشیں  ملگوراں  که گواپین ایت
تمردانی دلاں  سِنگیں  چو برپ کنت و آپین ایت
مه بئـے ورنایی ِء سارتیں  سباهانی گل ءَ ایمن
بگر زند ءِ انان ءَ مرک ءِ چیریں  تلک ءَ سراپین ایت
بزاں  داں زندگ انت آ تلوس ایت په وشدلیں  ساعتـے
اگاں  په مپت و ناهودگ دل ءَ کسی ئیگ ناپین ایت
اے شر و گندگی اصل ءَ کن انت گوں  نیت ءَ سیادی
به بیت کُ ٹ زرگر ءِ دل تنگو ءَ  پاکیں  اِلاپین ایت
نزاناں  که کجا چیر انت امیتانی گلیں  باندات !
من ءَ انگر کتگ رنجاں  ابیتکی پاداں  تراپین ایت
من جزماں  الم ءَ شنز ایت روچـے ترانگانی نود !
گمانی سِل و لیگاریں  زران ءَ پشلاپین ایت
کج انت آ ماه ءِ دَرور گرمیں امبازاں  به گیپت«ساحر»
زمستان ءَ ترا ماں  بُن تلاں  بنیڈ ءِ به واپین ایت


                                          *  *  *

بیوگرافی استاد کمال خان هوت

بیوگرافی استاد کمال خان هوت

کمالخانپهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان : کمال خان هوت ، فرزند مراد ، در سال ۱۳۲۰ خورشدی در روستای لایران از توابع بخش دشتیاری چابهار، در یک خانواده کشاورز به دنیا آمد. دوران کودکی او در روستا و آزادانه دردل طبیعت به مکاشفه محیط و بازی گذشت. او در نوجوانی متوجه علاقه وگراسیش خود به موسیقی وشعر شد..شعرها وملودی ها را به خاطر می سپرد ومی خواند. به زودی اطرافیان متوجه توانایی و ظرفیت‌های هنری او شده و صداو آوازش به شدت مورداستقبال همگان قرار گرفت. او پس ازآن بااعتماد به نفس وانگیزهٔ بیشتر شعر وموسیقی را دنبال کرد. جوانی باهوش با حافظه ای سرشار.اشعار را به خاطر می سپرد، آهنگ ها را تمرین می کرد وشعر می سرود.او در زندگی هنری اش باخوانندگان، نوازندگان وشاعران زیادی آشنا شدو همکاری کرد. آموخت و آموزش داد. راهی که اورا به یکی از خوانندگان و موسیقی شناسان بزرگ بلوچ بدل کرد. کمال خان بااینکه مدرسه نرفته ولی، خواندن می داند و همین طور می‌نویسد. برخی از اشعار خودش ودیگران را در دفترهایش نوشته، خط خوانایی دارد و همیشه کاغذ و قلم در جیبش است. حافظه خوبی دارد و شعرهای بسیاری را حفظ است.

ادامه مطلب ...

موسسه خیریه مهرگیتی | گزارش سفر به استان سیستان و بلوچستان

 

 

چهره‌های زرد، پاهای برهنه و انگشت‌هایی که جوانه می‌زنند

به قلم : زهرا گیتی نژاد

برای شنیدن این گزارش اینجا کلیک کنید.. 


پهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان  :اینجا سیستان و بلوچستان است، سرزمین چهره‌هایی زرد با چشمانی سیاه به عمق اقیانوس و پاهایی برهنه که بیابان در بیابان با شن‌ها و خاک‌ها آشنایی دیرینه دارند و انگشت‌هایی که در دست‌های کوچک دانش‌آموزان یک کلاس، در کپری دور در جایی نامعلوم جوانه سبز می‌شود.

ادامه مطلب ...

دادشاه‌: شهید و قهرمان‌ ملی‌ بلوچ -

دکتر محمد حسن حسین بُر 

 

دادشاه‌: شهید و قهرمان‌ ملی‌ بلوچ -   

(بخشی از تاریخ بلوچستان ایران)

 

پهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان :دادشاه‌ در ناحیه‌ی‌ کوهستانی‌ اهوران‌ در مرکز بلوچستان‌ که‌ خود در آنجا روستایی‌ زمیندار کوچکی‌ بود در اوایل‌ سالهای‌ 1950 پرچم‌ طغیان‌ برافراشت‌.

گزارش‌های‌ مردمی‌ علت‌ شورش‌ او را تعدی‌ و دست‌اندازی‌ مأموران‌ و ژاندارمهای‌ «قجر» در زندگی‌ روزمره‌ی‌ همولایتی‌های‌ او، اخذ مالیات‌ها و گرفتن‌ رشوه‌های‌ هنگفت‌ از روستاییان‌ مفلوک‌ ولایت‌ او و بیحرمتی‌ به‌ آداب‌ و رسوم‌ و حیثیت‌ قوم‌ بلوچ‌ می‌دانند. برعکس‌، مقامات‌ دولتی‌ او و یارانش‌ را «گروهی‌ اوباش‌ و راهزن‌» توصیف‌ می‌کنند. درواقع‌، کلمه‌ی‌ «یاغی» که‌ در مورد دادشاه‌ و دیگر شورشیان‌ به‌ کار می‌رفت‌، نمونه‌ی‌ کلاسیکی‌ است‌ در نمایاندن‌ تفاوت‌ دیدگاه‌های‌ دو طرف‌. در زبان‌ بلوچی‌ این‌ کلمه‌ معنای ‌تحسین‌آمیزی‌ در خصوص‌ کسانی‌ دارد که‌ مسلحانه‌ در برابر «قجرها» قد علم‌ می‌کنند، حال‌ آن‌ که‌ در فارسی‌ معادل‌ راهزنی‌ و سرکشی‌ است‌ و در مورد کسانی‌ به‌ کار می‌رود که‌ به‌خاطر ایستادگی‌ در برابر اقتدار شاه‌ شایسته‌ی‌ تحقیر و سرکوب‌اند.

ادامه مطلب ...

تقلیل تبعات سیل برراههای جنوب سیستان وبلوچستان نیازمندتوجه ویژه

 

 

 تقلیل تبعات سیل برراههای جنوب سیستان وبلوچستان نیازمندتوجه ویژه است

زاهدان- حوادث تکراری جاری شدن سیل و طغیان رودخانه های فصلی جنوب سیستان و بلوچستان هر ساله منجر به تخریب راههای ارتباطی و امکانات زیر ساختی منطقه می شود که با توجه ویژه و تخصیص اعتبارات لازم می توان از این خسارات جلوگیری و آبهای سرگردان را مهار کرد.  
به گزارش ایرنا، رودخانه های طغیان گر و وحشی جنوب سیستان و بلوچستان هر ساله هنگام بارندگی به محورهای ارتباطی، پل ها و طرحهای زیربنایی آب، برق و تلفن خسارات فراوان وارد می کنند.

ادامه مطلب ...

استخراج معادن کوه سفید اشتغال‌زایی را به دنبال دارد

فرماندار سراوان:
استخراج معادن کوه سفید اشتغال‌زایی را به دنبال دارد

خبرگزاری فارس: فرماندار سراوان گفت: با استخراج معادن کوه سفید زمینه اشتغالزایی بیش از 600 نفر فراهم می‌شود.

به گزارش خبرگزاری فارس از سراوان، محمد اکپر چاکر زهی ظهر امروز در بازدید از معادن کوه سفید از توابع گشت شهرستان سراوان اظهار داشت: گرانیت کوه سفید یک توده نفوذی است و با دارا بودن وسعت 20 کیلومتر طول و 10 کیلومتر عرض در صورت اکتشاف و فعال شدن، اشتغال برای بیش از 600 نفر به طور مستقیم فراهم می‌شود.

ادامه مطلب ...

تاریخ شناسی و باستان شناسی سیستان (4) و (5 قسمت آخر)

 باستان شناسی سیستان

پیشینه ی باستان شناسی سیستان
 

تمدن سیستان :سیستان در دانش باستان شناسی از جایگاه والایی برخوردار است، امروزه نیک می‌دانیم که سیستان در دورانهای پیش از تاریخی و تاریخی به منزله ی پلی میان تمدنهای شرق و غرب فلات ایران عمل می‌کرده است. اما تمدنها و فرهنگهای باستانی مستقر در سیستان و هویت تاریخی آنها تا مدتها از چشم باستان شناسان پنهان مانده بود.دورافتادگی نسبی و صعوبت و دشواری اوضاع جغرافیایی، به ویژه سختی زیست محیطی امروز سیستان این اندیشه را قوت داده بود که در عهد باستان نیز اوضاع چنین بوده و اینجا همواره سرزمینی خشک و کم حاصل و مالاً به دور از مدنیت بوده است. پژوهشها و کاوشهای باستان شناسی درست خلاف این تصویر را ثابت کرد.

اینک در پرتو و یافته‌های دانش باستان شناسی معلوم شده که سیستان در ادوار باستانی یک مرکز بزرگ و مهم تمدنی در نیمه ی شرقی و جنوب شرقی فلات ایران بوده است. که از یک سوی با تمدنهای شمال شرقی فلات ایران و تمدنهای شمال غربی شبه قاره ی هند و ازسوی دیگر با تمدنهای مرکزی فلات ایران و تمدنهای میانرودان باستانی درارتباط تنگاتنگ فرهنگی و بازرگانی بوده است.
نخستین بررسی‌های باستان شناسی به معنی دقیق آن تنها در آغاز سده ی بیستم میلادی در سیستان شروع شد.


ادامه مطلب ...

تاریخ شناسی و باستان شناسی سیستان (2) و (3)

زمینه‌ی جغرافیایی تاریخ

تمدن سیستان :سیستان بخشی از فلّات بزرگ ایران است که در منتها الیه جنوب شرقی این فلات واقع شده است؛ از لحاظ سیاسی سیستان میان افغانستان، پاکستان و ایران تقسیم شده است،‌بخش بزرگتر و پُر‌آب تر سیستان در خاک کشور افغانستان قرار دارد و بخش کوچکی از ان در خاک کشور پاکستان است، بخشی نیز در خاک کشور ایران کنونی واقع شده که مساحتی برابر 36000 کیلومتر مربع دارد. دشت سیستان از نظر ویژگیهای زمین شناسی مجموعه‌ای از دلتاهایی است که طی هزاره‌ها از تغییر بستر و مسیر رود هیرمند به وجود آمده و از دو قسمت عمده ی شمالی و جنوبی تشکیل شده است.

ادامه مطلب ...

معرفی موسیقی درمانی(گواتی)

Music at Dhakshinachitra by sridhar_flickr (Back after a hiatus)

 

معرفی  موسیقی درمانی(گواتی)

پهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان :موسیقی درمانی یا گواتی یک نوع موسیقی است که بر روح جسم انسان خیلی  تاثیر می گذارد

این نوع موسیقی در حال حاضر در شهرستان نیکشهر  وجود دارد که همه اعضای آن بالای ۵۰ سال سن دار ند. اعضای این گروه ۶ نفر هستند که  به سرپرست گروه خلیفه می گویند. محمود بلیده: سرپرست گروه( خلیفه) سلیمان درزاده..  مجید بن...عیسی بلیده...عثمان بزن...علی بلیده...

ادامه مطلب ...

بلوچی مئے وتی شهدیں زبان اِنت ...

بلوچی مئے وتی شهدیں زبان اِنت ...

روز ۲۱ فوریه برابر با دوم اسفند ماه روز جهانی زبان مادری است. سازمان ملل متحد مراسم گوناگونی را برای گرامیداشت این روز در بسیاری از کشورهای جهان برگزار می کند. این سازمان از دولت ها می‌خواهد که حق اقوام ساکن کشور خود را برای آموزش به زبان مادری‌شان به رسمیت بشناسند و زمینه تدریس زبان آنها را در نظام آموزشی کشورشان فراهم آورند.

ادامه مطلب ...

با نوشتن، خواندن ، وحرف زدن زبان مادری خود را تقویت بخشید

با نوشتن، خواندن ، وحرف زدن زبان مادری خود را تقویت بخشید 

 ”زبان از اساسى‌ترین مولفه‌هاى هستى و نیستى ملت‌هاست. زبان حامل اندیشه و فرهنگ هر ملتى است. بر اساس میثاقین حقوق بشر هر ملتى محق است از زبان خود بهره مند شود. به نظر می‌رسد مانع تراشى براى پیشرفت هر زبان بایکوت کردن اندیشه باشد.“  

" althtml="  

پهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان :زبان‌ها روح بشریت هستند. زبان‌ها میراث معنوی بشریت هستند، زاده می‌شوند، تکامل مى‌یابند و در برخى موارد محکوم به نابودی می‌شوند. اگر تلاش خود را براى نجات زبان‌ها آغاز کنیم، به سود ماست. باید تمامی سعی خود را برای مراقبت از زبان‌ها بکار گیریم و این در سایه سیستم آموزشى چند زبانه محقق خواهد شد.

ادامه مطلب ...

کجام بلوچی


   *

عبدالحسین یادگاری

   *

     لهتین روچ پیسرا ، پروفیسر کارینا جهانی ، ایرانی زبانانی کواس ءُ شهزانت ایران بلوچستان ءَ آتک . ای بانوک ءَ را زاهدان یونیورسـتی ءَ و تی ها سین مهمان کتءُ دو شرپدارین دیوان اد بیت ءُ آئی بلوچی ، کردی طالشیءُ تاتی که گون ایرانی لوگ ء زبانان سیادی کن انت ، گپءُ تران کتءُ دیوانانی نندوکین مردم بهرزورتءُ رندءَ چه با نوکءَ جستءُ پرس اش کت .

ادامه مطلب ...

اے نِبـشــتانک په مـولـوی عبــدالله صاحبءِ مـزن داشـت روچءِ هاتر

shephard-boy by winder west

 [اے نِبـشــتانک په مـولـوی عبــدالله صاحبءِ مـزن داشـت روچءِ هاترءَ( 12 آپریل 2008 ) تیار کنئـگ ءُ ماں هـمے دیـوانءَ وانـگ بـوت]
بلــوچسـتانءِ عالـم ءُ زانـتکار؛ ءُ راجـی سـر شائـر واجـه مــولـوی عــبدالـله پیشــنی (روانـبُد) صـاحـب
!

بلـوچ راجـدپترءَ ماں وتـی دراجیـں تک ءُ پهناتاں بازیں راجـدوسـت ءُ کـومـی شائرءُ جهُـدکارے رودینـتگ ءُ هَـسـت کُـتگ.
بازے چه اے راجـدوسـت ءُ وتـن دوسـتیں شائرءُ کلمـکار وتـی مُـلک ءُ کـومءَ- ماں وتـی شیـئراں ءُ نبشـتانـکانی تهءَ نازینتـگ ـ ءُ هـمے راجـی جُـهدکار گوں وتـی جـِد ءُ جـُهداں سیـنگارتگ
.

ءُ اے دروه گـوں مُـلک ءُ کـومءِ نیگیـگ ءُ سـکیـں جاوراں پـدرد ءُ گـمیگ بوتـگ اَنت ءُ گـوں مـُلک ءُ کـومءِ وشـی ءُ شادهاں گـَلءَ چه بالـیگ
.

ادامه مطلب ...

بلوچی سازءُ زیمل دیم پہ زوال انت

Borhanzahi in a Balochi consert in stockholm 2006 with Pahlawan Rasulbakhsh Zangshahi

 

 

بلوچی سازءُ زیمل دیم پہ زوال انت  

 عبدالوهاب ایران نژاد
هرقومی نوکیں ادب بہ بیت یا کہ ساز ءُ زیمل آئی ءِ بنپد کلاسیکل انت بلوچی نوکیں موسیقی بنپد هم باید انت بلوچی کلاسیکل موسیقی بہ بیت . بلے بژنی گپ ایش انت کہ مئے نوکیں سازءُ زیمل بلوچی کوهنیں ءُ کلاسیکل موسیقی بنیاد ءِ سرءَ ایر نہ انت. اے مزنیں تاوان ءَ بازیں سوبے هست. یکے اش انت کہ مئے کلاسیکل ءِ جنوک ئُ گشوکاں چوشیں علم ءُ زانتے نہ بیتگ کہ موسیقی میراثءَ آیوکیں نسلاں هیل بہ دینت.

ادامه مطلب ...

زبان بن در

Motherhood by designldg

 

زبان بن در


زبان هنچوشین چیزی انت که انسان ءَ چه دگه موجودات گچین کنت. بازگین جانور په جهان ءَ هستن بلکین چه لهتی جهات آیان چه انسان بهتر ببنت. مثلا بازگین موجود جهان توکا هستن که چه انسان ءَ زورمند تر انت یا بازگین موجود انت که چه انسان مزن تر انت. بله هچ یک چه آیان چیزی په نام زبان یا هما چیزی که بشرءَ هستن و تونیت وتی منظور په وتی هم زاتان بگوشت نیستش. همی زبان انسان ءَ چه دگه موجودات بهتر کنت. همی زبان انت که گوں آیی انسان فکر کنت. یکی بلکین بگشیت لهتی مردمءَ‌ زبانی په گوشگ نیست اچه ایان فکر نیست؟ جواب ای سوال آساننت. انسان ءَ زبان چار قسمت هستن که هر یکی که خاصین کاری په انسان انجام دینت.

ادامه مطلب ...

زنــد بـَٹـاکاں لِـیـنـچ بَـیَـگ بـَنـدگ نه بیت

 

دَســـتــــونــــک

زنــد بـَٹـاکاں لِـیـنـچ بَـیَـگ بـَنـدگ نه بیت
هست چشیں دردے دلءَ کندگ نه بیت
سار و هوشءِ بَر کجام انت هوش و سار
شــهــد تـَبـی ءِ راه ، رهــبــندگ نه بیت
مــهــگل ءِ مــهــر ءِ ســتـــای ءِ نَــدر من
گال ءَ گـــوں هــچ مـاپـرے رَنـدگ نه بیت
شــه تَــبــانی تَــب چــیــا لــیــگار بـنــت
زنـــد ءِ کِلـّه مــوکــو گـــوں تَندگ نه بیت
دان آوازے بـــــرات و دوســـــت ءَ مـــــن
راه گار ءِ شـــــــون ، بـچـکـنــدگ نه بیت
زُلــــم ءِ آهُـــنـــڈ بـیـت وَلگـوئج هم تماه
نَـــپــت و بــیــر ءِ گـر مدام وَندگ نه بیت
« تَـهـل » ءِ کـوکار رَسته هچ آزمان ءَ نه
ترامبل انت ئی دل و زبان،مَندگ نه بیت


                        
             کریم بلوچ _ تَـهـل_ پترزبورگ