عبدالوهاب ایران نژاد:
اهدیگیں زمانگاں شاعر چو مروچیگیں دورءِ روزنامه نگارءُ دانشوراں حاکمءُ بادشاه اِش نقد کتگ یا ساڑ اِتگ اَنت مردمانی توار چه شاعرءِ دپءَ درآتکگ گڑا الّم اِنت حاکمءِ توصیف ءُ تعریف کنوکاں دادءُ دهشت گپتگ ءُ حاکم ءِ ایر جنوکءُ منتقداں مدام حاکمانی بیمءُ پاتراپانی آماچ بیتگ اَنت ءُ بازینے همے راهءَ وتی هیشی سر هم باهینتگ.
ملا رگام واشی بلوچی زبانءِ نامداریں شاعر ماں سرحد زمینءَ که ملافاضلءِ هم دور ءُ زمانگ بیتگ هنچیں بامردءُ نه ترسیں مردے بیتگ. سردار سید خان که سرحدءِ لهتے ملکان چودپتان کشءُ گوران حاکمی کنت یک جابریں حاکمے بیت. چه آئیءِ ظلمءُ زوران سرحدءِ مردم سک شزارءُ بیزار بنت. دُرگالیں شاعر ملا رگام ءِ زردءُ ضمیر چه آئی ءِ ظلمءُ زوران چه حاکمءِ دستءَ آزردگ بیتءُ وتی شعرءُ شاعریءِ زبانءَ چه حاکمءَ نقد کنت پمیشءَ حاکم غضب کنتءُ همے کُنّتءَ بازینے چه ملاءِ سیادءُ وارثان کُش اِیت ءُ بے پد کنت شاعر هم چه حاکمءِ ملکءَ زهر زور ایتءُ دگه آبریچءُ آبندے هنکین کنت. اے گپ ءَ په حاکمءَ بد بیت گڑا لوٹ ایت گون شاعرءَ سهل ءُ تران به کنت ءُ آئیءَ تسلا به دنت. ملا رگام گون وتی مردمان کلاتءَ لوٹ ایت ، شاعرءِ دل چه حاکمءِ کرتگیں کارانءُ کستءُ کینگاں هچ پیمءَ نه سهڑاِیت گڑا وتی مشهورین شعرءَ که بلوچی زبانءُ ادبءَ باز نامدار اِنت ءُ کلاسیک ادبءِ شاهکارے زانگ بیت دیوانءَ وان اِیت که شعر گون اے بنداں بنگیج بیت:
هما وهدءَ مئے ءُ تئے سهلءُ تران بیت
که شپءِ بیستءُ نهم ماهکان بیت
پلنگ هم ساربان ءِ پسان بیت
ماهیگءَ چه زرءَ برا سیه ڈنّءَ تچان بیت
حاکم چه شاعر ءِ جور جوابیءَ گیشتر زهرءُ هژم گر اِیت ءُ جلّادءَ حکم کنت که شاعرءِ گردنءَ بجن ، پیش چه اِشی که شاعرءِ گردن ءَ بجن اَنت دربیانین شاعر اجازت لوٹ اِیت که دو رکعت نماز به کنت همے وهدءَ چیزے گال فی البداهه گوش اِیتءُ دبگال کنت ، گڑا حاکم سنگینیں دل موم ترّ ایت ءُ ملاءَ بکش اِیت آ شعرءِ لهتے بند چوش اَنت:
پنچیں نوبت دیم په نوریں قبلهءَ فرض کناں
چه جهنمءَ باز ترسان من دلءَ لرز کناں
محشرءِ بیمءَ ءُ خوفءَ عادت چرز* کناں
دیمون په سیماے دُرّیں توگشے قرض* کناں
حمدءُ* یاسینءُ* قحافه* دوزخءِ درز* کنان
گوش کن سردار سید خان کینگاں مرد نه کنت
لاغریں لوکءِ* لگت شیر بچّوءَ درد نه کنت
کوه دپتان په صیادءِ گشتنءَ خرد نه بیت
رودءِ مهران* په وضوءِ گپتنءَ لرد* نه بیت
پلپلشتک سد هزار بیت دیمگرءِ ماه نه بیت
ریک شنداں په اَبرءِ گوارگءَ شُرد* نه بیت
فیل هندءُ تولگءِ دستءَ شزاوار نه بیت
گوش کن سردار سید کینگاں ه کنت
کس وتی شهرءِ فقیرءَ شِرّءُ بے پردگ نه کنت
زند چه اے دیوانءَ هم زبتءُ زور ملاءِ سرا کم به بنتءُ انگت زانگ نه بیت که شاعر وتی موتءَ مرتگ یا که حاکمءَ په رپکءُ پندل کشتگ بلے مروچی اگاں بچاریں حق گوش ءُ منتقدین ملا رگام هم سرحدءِ مردمان دلءَ زندگءُ نمیران اِنت ءُ بلوچی شاعریءَ یکے چه هما شاعران حساب بیت که اولی سرپءَ هبر زانتان شمار بیت بلے جابریں حاکمءِ نام تاریخءِ ریزتگیں تاکاں گارءُ بے گواه اِنت ءُ اگاں آئی نام هم گرگ بیت گڑا گیشتر آئیءِ ظلمءُ جبرانی هاترءَ اِنتءُ مدام ایر جنگ هم بیت منی هیالءَ ملا رگام وتی عهدءَ مروچیگیں حسابءَ مستریں خبرنگار بیتگ من چه سرحد زمین زانتکاریں براتءُ وانندهاں لوٹان که ملا رگام ءِ زندءِ احوالءُ شاعریءِ گاریں تاکاں شوهاز به کن اَنت که ملا رگام گون وتی برزءُ بلندیں شاعریءَ بلوچی زبانءُ براهءُ سپاه اِنتءُ سرحدءِ ملا فاضل اِنت.
بزانت:
چرز: یک مرغے که په بے دلیءُ ترسگءَ نام کپتگءُ زیت شکار بیت
سیما: دروشم ، دیم ، چهره ، صورت
قرض: وام ، دَین
حمد ، یاسین ، قحافه: قرآن شریف سے سورت اَنت
لوک: مستءُ سانڈین هشتر ، لیڑو
مهران: کورے که چه دپتان ءِ کوهءَ رمب ایت
لُرد: لڑه ، هما آپ که صاف نه اِنت ءُ نه سنگر اِتگ
شرد: لهم ، هما گِل یا خاک که باز آپے مان کنگ به بیت ، آپینکیں چیز
پلپلشتک: گونڈین مرغے رنگ ۓ سیاه انت بهار گاهءِ وهدءَ کیت ، فارسی پرستو ، عربی ابابیل
فیل هندو: پیل جناورے که گیشتر هندوستانءُ افریقا هست اِنت.http://baluchestan.persianblog.ir/post/74/
